Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Capouchin(-fendu)
Delphinium fissum
Ranunculaceae
Noms en français : Dauphinelle fendue, Pied-d'alouette fendu.
Descripcioun :Es uno planto renadivo proun grando e primo emé de fueio telado souvènt seco à la flourido. Li flour soun d'un poulit blu, pelouso emé un long esperoun. Vèn bèn dins li baus cauquié e li roucaio seco. Es uno planto proutegido.
Usanço :Coume si cousin li tuo-loup, aqueste capouchin es uno planto proun empouisounanto. Caup d'alcalouïdo que paraliso lou cors e majamen l'alenamen. Li bèsti que l'esbrouton podon n'en mouri.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Delphinium
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 à 1600 m
Aparado :
Vo
Remarco :
Jun à juliet
Liò : Baus
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnouso-Nord
Ref. sc. : Delphinium fissum Waldst. & Kit., 1902